ឡាប៉ាស៖អ្នកបុរាណវិទូបាន រកឃើញផ្នូរបុរាណ មួយស្ថិតនៅកន្លែងយកថ្មនាតំបន់បូលី វីដែលមានជាង៥០០ ឆ្នាំមុន ដោយមានសាកសពជាង១០០ នាក់ស្ថិតនាសម័យអរិយធម៌ជនជាតិ ដើមបាន បង្កើតឡើងជាផ្នែកមួយនៃ ចក្រភពអសមត្ថភាពដើម ដំបូងរកឃើញប្រហែល២០គីឡូម៉ែត្រ ពីឡាប៉ាស នេះបើយោងតាមការចេញ ផ្សាយពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
យោងតាមអ្នកបុរាណវិទូមួយ រូបដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងការជីករុក រកនេះថា ពួកគេត្រូវបានកប់ជាមួយ នាវាជាង ៣០ គ្រឿងដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ ដោយពួក Incas ដើម្បីធ្វើពិធីមរណភាព។ ទីបញ្ចុះសពក្លាយជាថ្មកំបោរហាក់ដូចជា ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយ ប្រជាជនប៉ាកជេសដែល ជាទីក្រុងជ័យជម្នះ របស់ពួក Incas រហូតដល់ចុងបញ្ចប់ នៃសតវត្សទី៥។
លោក Jedu Sagarnaga សាស្រ្តាចារ្យផ្នែក បុរាណវិទ្យា San Andres ក្នុងទីក្រុង La Paz ដែលដឹកនាំការស៊ើប អង្កេតបាននិយាយថា វាជារដ្ឋធានីបុរាណ Cusco របស់ពួកគេ Incas បានគ្រប់គ្រងចក្រភពដ៏ធំមួយ ដែលហៅថា Tahuantinsuyo ដែលលាតសន្ធឹងពីភាគខាងលិចនៃប្រទេស អាហ្សង់ទីនបច្ចុប្បន្ន ទៅខាងត្បូងកូឡុំប៊ី។
ពួកគេបានគ្រប់គ្រងអស់រយៈពេលជាង២០០ឆ្នាំ មកហើយ មុនពេលត្រូវទទួលបានការជ័យជម្នះ ដោយការឈ្លានពាន របស់អេស្ប៉ាញ នៅក្នុងសតវត្សទី១៦៕






